Russeykeo
LƯỢC SỬ GIÁO XỨ
BỐI CẢNH HÌNH THÀNH:
Năm 1850: Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha Jean-Claude Miche làm Đại Diện Tông Tòa Phnôm Pênh : bao gồm đất nước Campuchia và các tỉnh miền Hậu Giang là Châu Đốc và Hà Tiên.
Từ 1861 : Số đông người Công giáo Việt Nam sang Campuchia lánh nạn vì những cuộc bách hại đạo. Thời Pháp thuộc, người Việt Nam được đưa thêm sang Campuchia làm việc quản lý, thông ngôn, nông ngư dân, công nhân cao su , lao động thành thị.…
Năm 1865, vua H.M Nôrôdôm dời nơi ở từ Oudong về Phnôm Pênh. Ngoài dân số toàn Campuchia hơn 1.000.000 người, còn có khoảng 10.000 ngoại kiều : Hoa, Việt Nam, Nhật, Indonesia, Mã lai, Thái, Ấn Độ, Lào,… tạm cư trên những nhà sàn hay thuyền nhỏ dọc Tonlé Sap.
Năm 1866, Phnôm Pênh chia thành 3 khu vực : Làng Công giáo ở phía Bắc thành phố và vùng cận Russey keo : cho đa số người Công giáo Việt, Inđônêsia, Nhật, Thái… Hai vùng còn lại : cho người Hoa và người Campuchia. Đến năm 1897, ngoại kiều ở Phnôm Pênh có khoảng 24.000 người; trong đó có khoảng 4.000 người Việt sinh sống.
- Thành lập
Năm 1862: từ biển hồ Russeykeo, do các Cha thừa sai Paris coi sóc.
Cần ghi nhận thêm : Russeykeo là tên một Quận của Phnôm Pênh. Từ Phnôm Pênh lên Oudong(Thủ đô Vương quốc Campuchia xưa) theo quốc lộ 5, là con đường nhà vua thường đi qua. Hoàng gia cho trồng hàng tre màu dọc một bên và chỉ trồng cho riêng quốc lộ này.
Theo dân gian xưa giải thích về nghĩa của từ Russeykeo (Russey: Con đường tre ; keo : màu mỡ, trù phú). Như thế, có thể hiểu tên địa danh Russeykeovà rải rác những nơi khác nhau, giáo dân Việt Nam được qui tụ thành Xóm Hội tại thành phố (đa số sinh sống nổi trôi lênh đênh trên những nhà bè) để mua sắm, trao đổi hàng hoá, thăm viếng nhau và để dễ dàng sống đao, rồi tập trung tại: Con đường (rừng) tre màu mỡ.
Năm 1863 : giáo xứ Russeykeo được thành lập thời Đức Cha Jean-Claude Miche. (1850 –1869). Ban đầu chỉ có vài trăm giáo dân, cử hành phụng tự nơi nhà thờ tạm bằng cây gỗ. Dọc hai bên đường vào và cả khuôn viên nhà thờ, giáo dân trồng hai hàng tre màu. Lớn dần theo năm tháng, hai hàng tre ấy càng vươn lên mạnh mẽ trên mảnh đất phù sa, bên giòng Tonlé Sap êm đềm, làm nên nét đặc trưng của một vùng đất mới cho những người con Chúa tha hương .
Hoàng Gia Campuchia thân thiện hơn; đất đai trù phú, sông nước ưu đãi; những giáo dân rất mực chất phác và chân thành ấy, lại được hun đúc thêm một niềm tin mạnh mẽ, nhờ vào di sản thiêng liêng của các vị Thừa Sai đầy can đảm, tận tuỵ và nhiệt thành truyền giáo.
Chưa rõ lắm về những năm tháng đầu đời của giáo xứ và những vị chủ chăn. Chỉ có thể kể ra đây những gì đã xác thực :
- Cha Gioan Maria Merdrignac( 13/6/1875 – 10/8/1955)
+ Linh mục : 22/9/1900
+ Chánh xứ : 1913 – 1923
- Cha Giuse Haloux( 2/5/1881 – 30/8/1956)
+ Linh mục : 29/6/1905
+ Chánh xứ: 1923 – 1934
o Nhà thờ mới, kiên cố hơn được xây dựng và hoàn thành khoảng năm 1923.
o Năm 1975 , nhà thờ này không còn hòn đá nào trên hòn đá nào.
- Cha Georges Talin( 19/5/1910 – 2009 )
+ Linh mục : 17/12/1932
+ Chánh xứ: 1934 – 1955
Ngài còn là giáo sư Tiểu chủng viện (1956-1962) và Đại chủng viện Phnom Pênh (1962-1970); Chủng viện Nha Trang (1971-1975). Ngài qua đời năm 2009.
Gần 100 năm hình thành và phát triển, Giáo xứ Russeykeo đã trưởng thành với những sinh hoạt truyền thống đức tin, mà các mục tử Thừa Sai đã dày công vun trồng. Hơn 7000 giáo dân đã sinh sôi và lớn lên từ dạo ấy. Và cũng từ những năm này, giáo xứ được chăm sóc bởi những vị mục tử Việt Nam.
- Cha Carôlô Châu Hữu Hạnh( 1913 – 6/8/1988)
+ Linh mục : 1942
+ Chánh xứ: 1955 – 1970
- Sau khi hồi hương, Ngài còn phụ trách giáo xứ Hoà Thượng (1972 – 1988), Hạt Sóc Trăng, Giáo phận Cần Thơ. Ngài đã được an táng tại giáo xứ này.
- Cha Gioakim Hồ Quang Luật(1916 – 2010)
+ Linh mục : 11/2/1950
+ Phó xứ (Phnôm Pênh) : 1950 – 1970
- Cha Antôn Nguyễn Hồng Giáng(1939 – 2009)
+ Linh mục : 19/7/1966
+ Phó xứ : 1966 – 1970 . Kiêm Họ Thánh Giuse và Ponhea Lu
+ Chánh xứ Nam Phương – Bảo Lộc (1970-1985)
+ Phụ trách Họ Thánh Giuse – Giáo xứ Saint Patrict, Lowell . Massachusetts (1985 – 20/9/2009)
Cho đến năm 1970, số nhân danh giáo xứ Russeykeo có hơn 10.000 giáo dân.
- Giáo xứ Russey keo- Giáo Phận Xuân Lộc
- Bối cảnh
Cuộc lữ hành đức tin, bao giờ cũng là hành trình của Thánh Giá, cộng đoàn Russeykeo Phnôm Pênh nói riêng và toàn Kitô hữu người Việt sinh sống trên đất Campuchia nói chung, lại phải đối diện với những thử thach lớn lao. Biến cố kinh hoàng năm 1970 đa làm cho đàn chiên tan tác: từ bỏ nhà cửa, ruộng vườn, mồ mã ông bà tổ tiên, cả nơi chôn nhau cắt rốn.., chôn vội hình hài người thân xuống lòng đất xa xăm, dẫu biết rằng mai kia có còn vết tích? Người người xao xuyến gạt nước mắt ra đi, tìm vội vùng đất hồi sinh. Hơn 100 năm nơi quê người thành quen, một thời dễ mấy ai quên.
Xót xa thời cũng thế thôi!
Gầy tay ôm nữa mảnh đời gió sương.
Những ai sống sót phải quay về với đất Mẹ. Danh vị mới thật ngọt ngào: Việt kiều hồi hương !
Từ tháng 6 đến tháng 8/1970: gần 49.000 người Việt cả giáo lẫn lương tập trung vào 3 điểm: Giáo xứ Russeykeo(khoang 20.000); Chủng viện Phnôm Pênh (khoảng 13.000); trường Providence(khoảng 16.000). Lần lượt trước sau về Việt Nam bằng những phương tiện khác nhau: đường bộ, tàu thuyền, máy bay….. Hầu hết giáo dân Russeykeo đi chuyến cuối cùng vào đầu tháng 9/1970 : khoảng 300 chiếc ghe được hộ tống. Người người ngậm ngùi lại lênh đênh xuôi giòng Mekong, cập bến Trà Nóc( Cần Thơ) và Chợ Mới(An Giang).
Vùng trời mới đất mới mở ra. Việt kiều hồi hương tự do phân tán nhiều nơi, nhiều giáo phận khác nhau. Cha Gioakim Hồ Quang Luật, vị mục tử nhiệt thành lặn lội tìm đất mới, rồi đưa đàn chiên về phần đất còn hoang vắng một thời : rừng núi Chứa Chan.
- Thành lập
Cuối năm 1970, Giáo phận Xuân Lộc đón nhận một giáo xứ mới. Tên giáo xứ Russey keo được giữ nguyên : non trẻ nhất mà thực ra tuổi đời đã cao ! Số nhân danh khoảng 1800. Chừng như đất lành chim lại đậu: những vùng bất ổn khác lại qui tụ về đây.
Thật vậy, đầu tháng 10/70, dưới thời Đức Cha Giuse Lê Văn An, Cha Gioakim Hồ Quang Luật sau những ngày vất vả tìm nơi định cư như Lâm Đồng, Bảo Lộc, Xuân Lộc…thì địa điểm cuối cùng mà Ngài ưng ý là phần đất dưới chân núi Chứa Chan, lúc đó gọi là Suối Cát 1.
Sau khi mời gọi một số anh em tình nguyện từ An Giang đến Suối Cát 1 để phát hoang, chặt cây làm trại, Cha Gioakim đã đưa khoảng hơn 200 gia đình thuộc giáo xứ Russeykeo trong đó có một số gia đình lương từ 2 trại tạm cư Trà Nốc và Chợ mới An Giang được đưa về định cư tại Suối Cát 1. Thế là Giáo phận Xuân Lộc có một giáo xứ mới được manh nha thành lập với những con người cũ và tên gọi gốc được giữ lại: Russeykeo.
Vạn sự khởi đầu nan, khó khăn trăm bề, nhưng điều Cha Gioakim nghĩ đến trước tiên là cần thiết phải có một nhà nguyện để quy tụ dân Chúa. Đầu tháng 11/70, Cha Gioakim đã hướng dẫn cho mọi người cùng dựng một ngôi nhà nguyện bằng vách tre với mái che được làm bằng vải bố màu xanh để kịp mừng lễ Giáng sinh.
Năm 1971, nhằm đáp ứng nhu cầu tâm linh ngày càng tăng của cộng đoàn, Cha Gioakim đã cho khởi công xây dựng ngôi nhà thờ đầu tiên tại mảnh đất mới này. Cột kèo nhà thờ bằng gỗ được lấy từ La Ngà-Định Quán; vách nhà thờ được xây tô; đá móng nền nhà thờ được giáo dân cộng tác đưa về; công xây, công thợ mộc đều nhờ các ông, các anh thanh niên trong giáo xứ giúp làm.
Đầu năm 1972, ngôi nhà thờ đầu tiên được xây dựng xong và khánh thành vào mùng 4 tết năm ấy. Lúc này,
Về mặt nhân sự, lúc này Ban Hành Giáo chưa hình thành, chỉ có một số quý chức nhiệt tâm được Cha Gioakim mời cộng tác trong các việc đạo đức như: Ông Biện Ẩn, Ô. Biện Thai, Ô. Câu Cao, Ô. Câu Lẹ, Ô. Giáp Trị, Ô. Giáp Sẽ, Ô. Giáp Phép … đã được Cha Gioakim nhờ từ thời ở bên Campuchia. Tuy nhiên, từ năm 1980, BHG đã được hình thành gồm có các quý chức: Ô.Giacobe Lê Văn Quân, Ô.Giuse Nguyễn Văn Năm, Ô.Clemente Phạm Kim Phước (Út Linh), Ô. Giuse Hồ Doãn (Tư Long), Ô.Phêrô Nguyễn Minh Hưng, Ô.Phêrô Trần Văn Lê, đến năm 1992.
Từ năm 1993 đến nay, Thường vụ Ban Hành Giáo được hình thành và sinh hoạt theo Bảng Hướng dẫn của Tòa Giám mục dành cho các giáo xứ.
Về mặt giáo lý, nhằm giúp cho thiếu nhi và giới trẻ hiểu biết giáo lý và sống đức tin, Cha Gioakim đã quan tâm đến việc xây dựng các lớp giáo lý như Xưng tội, Rước lễ, Thêm sức, Bao Đồng, Dự Tòng và Giáo lý Hôn nhân với sự cộng tác của Thầy Thành và Quý Dì Dòng Con Đức Mẹ cùng một số giáo lý viên.
Về mặt kinh tế và văn hóa, tuy ở vùng đất nông thôn nhưng đất đai nơi đây bị sét hóa không màu mỡ nên việc canh tác gặp khó khăn, làm kinh tế kém phát triển, người dân phải kiếm cơm từng bữa qua việc làm thuê làm mướn như bốc gạch, thợ hồ, làm rừng…kinh tế kém thì văn hóa cũng không cao. Đó là thực trạng chung của giáo xứ lúc này.
Tuy nhiên, đất lành chim đậu, dân ở các nơi cùng với dân xứ đi làm ăn xa nay quy tụ về ngày càng nhiều, bên cạnh đó, ngôi nhà thờ đang sử dụng bị dột nát cùng nhu cầu tâm linh cần được đáp ứng. Mặc dù lúc này, Cha Gioakim tuổi già sức yếu nhưng Ngài vẫn can đảm quyết định cho khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới nhưng được một thời gian, thì sức khỏe ngày càng yếu, nên Ngài đành phải để ngôi nhà thờ dở dang ….
Cuối năm 2002, Cha Gioakim về hưu và Cha GaBt Ngô Văn Bao được sai về làm chánh xứ Russeykeo vào tháng 2. 2002. Phải nói rằng khi Cha GaBt Ngô Văn Bao về với giáo xứ, do việc xây dựng nhà thờ còn dỡ dang, nên điều đầu tiên Cha thực hiện chính là tiếp tục đảm nhiệm công trình xây dựng N.thờ. Công việc thì nhiều, kinh tế trong dân lại eo hẹp, nhưng nhờ ơn trên và tài xoay sở của mình, Cha GaBt Ngô Văn Bao đã nỗ lực và không quản khó khăn để đôn đốc mọi người cùng cộng tác xây dựng nhà thờ cho đến khi hoàn thành và được khánh thành ngày 15-07-2004.
Bên cạnh việc xây dựng nhà thờ mới, Cha GaBt Ngô Văn Bao còn cho trùng tu Đài Đức Mẹ, sửa sang khuôn viên nhà thờ, cổng, hàng rào, đất thánh và nhất là xây dựng nhà xứ mới khang trang đẹp đẽ phục vụ nhu cầu sinh hoạt của giáo xứ.
Song song với việc xây dựng ngôi nhà vật chất, Cha GaBt Ngô Văn Bao còn chăm lo những ngôi nhà tâm hồn bằng cách xây dựng cho giáo xứ một chương trình mục vụ hợp lý với các Thánh lễ dành cho người lớn và thiếu nhi cùng các giờ chầu đầu tháng được quan tâm tổ chức đều đặn giúp mọi người kết hợp mật thiết với Chúa hơn. Ngoài ra, Cha GaBt còn đặc biệt quan tâm đến việc bác ái dành cho những gia đình nghèo vào các dịp lễ tết, giúp cấp học bổng cho các học sinh, sinh viên có điều kiện đến trường…
- Địa chỉ: 2960 Ấp Việt Kiều – Xã Xuân Hiệp – Huyện Xuân Lộc – Đồng Nai
- Diện tích: khoảng 6 km2
- Vị trí địa lý: phía Đông giáp giáo xứ Suối Cát, phía Tây giáp xứ Thái Thiện – Thánh Gia, phía Nam giáp giáo xứ Lang Minh, phía Bắc giáp núi Chứa Chan.
- Số nhân danh: Năm 2012 : 7.510
Nhân sự
- Ban Hành Giáo: được tổ chức sinh hoạt theo đường hướng Giáo Phận. Có 10 giáo họ và các Giới, Hội.
- Linh mục
ó Cha Gioakim Hồ Quang Luật (1916 – 2010)
+ Linh mục : 11/2/1950
+ Phó xứ (Phnom Penh) : 1950 – 1970
+ Chánh xứ (Xuân Lộc ) : 1970 – 2002
+ Nghỉ hưu tại giáo xứ : từ 10/2002
+ Qua đời : 15/3/2010
ó Cha Gioan B Ngô Văn Bao . Sinh 1955
+ Linh mục : 25/1/1999
+ Chánh xứ : từ tháng 10/2002
ó Cha Giuse Đỗ Mạnh Thịnh. Sinh 1970
+ Linh mục : 8/8/2007
+ Phó xứ : 9/2007 – 9/2010
ó Cha Phaolô Đoàn Thanh Phong. Sinh 1972
+ Linh mục : 23/6/2010
+ Phó xứ : 9/2010 –
- Nữ tu: Hội Dòng Con Đức Mẹ Nam Vang – Phú Cường, giúp xứ từ những năm 1950 đến nay.
- Giáo xứ Russeykeo – Hướng tới tương lai
Ôn cố tri tân, nhìn lại lịch sử đã qua để học thêm những điều mới mẻ, để có hành trang mà bước trên đường lữ hành. Một thế kỷ rưởi đã tới và sẽ qua đi. Điều đọng lại với giáo xứ Russeykeo là biến những thao thức của các chủ chăn, những khát khao mong đợi của các tiền nhân ngày xưa thành hành động của chúng ta hôm nay. Có thể, những khó khăn và thách đố của thời đại hôm nay mang những dung mạo khác, nhưng tất cả đều chung một đích điểm là nhằm sống và loan truyền đức tin cho anh chị em mình. Việc kỷ niệm 150 năm Russeykeo cũng trùng lặp với Năm Đức Tin đã được khai mạc trong Giáo Hội hoàn vũ cũng như Giáo Hội địa phương mang đến luồng sinh khí mới. Hy vọng việc ôn lại một biến cố quan trọng đã qua, giúp cộng đoàn giáo xứ tìm được những bài học cho ngày hôm nay, nhờ đó có thêm sức mạnh để sống và loan báo Tin Mừng Chúa Giêsu cho mọi ngườ
![[PHÓNG SỰ] Những tâm tình và hướng dẫn mục vụ trong đại dịch Covid19 – Giáo xứ Russeykeo](https://img.youtube.com/vi/XaU_WOFLMN8/0.jpg)
![[Trực Tiếp] Đêm Hoan Ca Tạ Ơn - Mừng Kim Khánh Thành Lập Giáo Xứ Russeykeo (1970 – 2020)](https://img.youtube.com/vi/402BIuGeYKU/0.jpg)
